GASPIJPLIJN KOPPELT DUITSERS AAN RUSSEN door Gijs MOES in Trouw

Een nieuwe, onderzeese pijplijn moet Russisch gas naar Duitsland gaan brengen. De Duitsers zijn tot ver in de toekomst verzekerd van energie; de Polen en Wit-Russen hebben het nakijken.

Nog eenmaal konden Vladimir Poetin en Gerhard Schröder elkaar hartelijk begroeten. De Russische president kwam gisteren naar Berlijn om zijn vriend, de Duitse bondskanselier, een hart onder de riem te steken. In de aanstaande verkiezingen dreigt Schröder het af te leggen tegen de CDU-kandidate Angela Merkel. Plaatjes van de staatsman Schröder naast een van de groten der aarde zijn op dit moment zeer welkom.

Maar Poetin kwam ook voor zaken. In het bijzijn van de president en de bondskanselier tekenden het Russische energieconcern Gazprom en de Duitse collega’s BASF en Eon een overeenkomst om een nieuwe pijplijn aan te leggen, die gas moet vervoeren van Rusland naar Duitsland. Gazprom krijgt een meerderheid in het nieuwe project.

De pijplijn komt door de Oostzee te liggen en vermijdt dus de tussenliggende staten Wit-Rusland en Polen. Zo willen de Russen iedere bemoeienis van die landen met de gasleveranties uitsluiten. Daarom zag Moskou ook niks in een alternatieve pijplijn door de Baltische staten.

Polen en Wit-Rusland voelen zich letterlijk gepasseerd door de nieuwe pijplijn. Officieel zijn Rusland en Wit-Rusland de beste buren, die zelfs werken aan een nieuwe unie. Maar vorig jaar kwam het nog tot een conflict rond de bestaande gaspijplijn, die over land loopt. Toen de Wit-Russen de leveranties onderbraken omdat ze geld wilden voor het transport, sloot Moskou de gaskraan naar Wit-Rusland enkele dagen af.

De Pools-Russische relaties zijn nogal koel en in Polen bestaan grote zorgen over de plannen voor de nieuwe pijplijn. De Polen vrezen dat zij straks geen rol meer spelen in het transport van Russisch gas naar West-Europa. Bovendien zien zij hun eigen gasverbruik, voor twee derde afkomstig uit de voormalige Sovjet-Unie, in gevaar komen. Maar minister van economische zaken Piechota hoopt afspraken met Duitsland te kunnen maken, om daarvandaan gas te betrekken. Bovendien zijn er plannen om een terminal voor LNG (vloeibaar gas) te bouwen aan de Oostzeekust.

Duitsland haalt nu een derde van zijn gasimporten uit Rusland, en dat zal alleen maar meer worden. De nieuwe pijplijn is volgens Schröder „van groot belang om de gastoevoer voor Duitsland in de komende jaren of zelfs decennia zeker te stellen”.

Schröder heeft de contacten met Moskou altijd warm gehouden. Duitsland is de belangrijkste handelspartner en grootste geldschieter van de Russen. De verwachting is dat Merkel de goede betrekkingen met de Russen zal aanhouden, ook al heeft zij wat meer aandacht voor de belangen van de buurlanden.